Co to jest twardość wody ?
Kamień na dnie czajnika, ciemne, oleiste plamy o gorzkawym smaku w herbacie – to efekt obecności jonów wapnia i magnezu w wodzie do picia, które wpływają na twardość wody. Twardość wody którą pijemy, zależy od zawartości związków wapnia i magnezu.
Dawniej była określana jako tradycyjna miara zdolności wody do reakcji z mydłem (wytwarzania piany), spowodowanej obecnością w wodzie, oprócz wapnia i magnezu, również w mniejszych ilościach soli glinu, żelaza, manganu, strontu, cynku oraz kationów wodorowych. Obecnie, miarą twardości wody jest sumaryczna zawartość jonów wapnia i magnezu. Określa się różne rodzaje twardości, w zależności od składu jonowego wody.
Twardość ogólna wody – określa sumaryczną zawartość jonów wapnia (Ca) i magnezu (Mg) występujących we wszystkich możliwych konfiguracjach.
Twardość ogólną można podzielić na:
- Twardość wapniową – wywołaną przez rozpuszczone sole wapnia
- Twardość magnezową – wywołaną przez rozpuszczone sole magnezu
- Twardość węglanową – związaną z obecnością związków w postaci wodorowęglanów, węglanów i wodorotlenków wapnia i magnezu. Jest to część twardości ogólnej wody, która zanika po przegotowaniu (proces osadzania kamienia kotłowego) – tzw. Twardość przemijająca
- Twardość niewęglanowa – powodowana przez występowanie innych związków wapnia i magnezu, np. siarczanów, chlorków, azotanów, krzemianów. Nie zmienia się przy podgrzewaniu i gotowaniu wody
W Polsce stężenie wapnia w wodzie
przeznaczonej do spożycia, przeważnie zawiera się w przedziale 60-100 mg/l, zaś
stężenia magnezu w granicach 5+30 mg/l.
Klasyfikacja wód pod względem twardości
W Polsce zgodnie z obowiązującym Rozporządzeniem Ministra Zdrowia, twardość wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi musi zawierać się w przedziale 60 – 500 mg CaCO3/l, czyli zgodna z normą jest woda od bardzo miękkiej do twardej. Przepisy obowiązujące w USA czy Wielkiej Brytanii nie normują tego parametru. Prócz wyczucia smaku dla jonów wapnia kształtuje się w zakresie 100-300 mg/l, w zależności od towarzyszących anionów, ale również wyższe stężenia są do zaakceptowania przez konsumentów. Poziom twardości powyżej 500 mg/l na ogół uważany jest za nie do przyjęcia pod względem organoleptycznym.
Woda z ujęć Ozorkowskiego Przedsiębiorstwa Komunalnego została zaznaczona w poniższej tabeli kolorem czerwonym na podstawie sprawozdań z badań pobranych próbek z:
- Wodociągu przy ul. Sikorskiego 26
- Wodociągu przy ul. Średniej 53
- Wodociągu przy ul. Wyszyńskiego 19
W załączeniu na zdjęciach przedstawiamy sprawozdanie z badania przy ul. Sikorskiego 26
Klasyfikacja wód według twardości ogólnej w załączonej tabeli.
woda |
mg CaCO3/l |
mmol/l |
mval/l |
˚niem [˚dH] |
˚ang/˚Clark [˚C] |
˚franc [˚f] |
bardzo miękka |
0-100 |
0-1 |
0-2 |
0-5,9 |
0-0,9 |
0-10 |
miękka |
100-200 |
1-2 |
2-4 |
5,9-11,8 |
7,1-14,3 |
10-20 |
średnio twarda |
200-350 |
2-3,5 |
4-7 |
11,8-20,6 |
14,3-25 |
20-35 |
twarda |
350-550 |
3,5-5,5 |
7-11 |
20,6-32,4 |
25-39,3 |
35-55 |
bardzo twarda |
>550 |
>5,5 |
>11 |
>32,4 |
>39,3 |
>55 |